Polítika Integral



No ta sufisiente pa kritiká. Mester ofresé alternativa faktibel tambe. Despues di e kòlapso di soshalismo, hopi hende a pèrdè speransa. Antes nan por a kere den un ideologia polítiko, pero di repiente nan ideologia a wòrdu deskartá i atrapá. Anto huntu kuné e beibi (idealismo) tambe a bai ‘down the drain’. Na su lugá un sinismo makabre a bin ta tapa mundu. Tin hende ku no por a verwerk esaki. Nan ta sigui kere den nan ideologia morto. Fidel Castro ta un. Chavez ta otro. Nan ta spera ku nòmber nobo (‘soshalismo di siglo 21’), por resusitá e morto, pero en bano.

Na Kòrsou nos tin hende asina tambe. Adrian Moen ta un. Errol Cova ta otro. E hendenan aki simplemente no por verwerk e hecho ku tur nan esfuerso a kai na awa. Ta p’esei nan ta tene duru n’e kadaver di nan ideologia soshalista. Tempu pa reflehá Tempu di refl ekshon a yega. No por bai dilanti ku un kara birá p’atras konstantemente. No ta asina ku e desesperadonan aki no tin rason ètòl. Soshalismo tin su kosnan bon i positivo, pero e tin su fayonan serio tambe. Problema ta ku e desesperadonan aki no ta mira e fayonan, òf nan ta kere ku por drecha nan. Pero kon?

Den e Era Nobo, ku nos a drenta kaba, e reto ta pa nos formulá un ideologia nobo ku ta kontené tur e elementonan bon di e ideologianan di pasado. Un ideologia asina a haña su konturanan kaba. Ban saminá algun di su karakterístikanan. Un análisis ‘integral’ E Merikano Ken Wilber a traha un modelo analítiko nobo ku por wòrdu usá pa analisá e situashon polítiko aktual i pa konstruí un ideologia nobo. E ta yama su modelo ‘AQAL’. AQAL básikamente ta bisa ku tur movimiento polítiko di pasado tin su posishon somewhere mei mei di e siguiente ekstremonan: 1) Individual vs. kolektivo; 2) Progesivo vs. konservativo; 3) Interno vs. eksterno; 4) Inklusivo vs. eksklusivo. Por ehèmpel.

Demokrasia moderno ta enfatisá derechonan individual, mientras ku soshalismo ta pone kasi tur énfasis riba poder i obligashonnan kolektivo. Otro partidonan ta sea progresivo òf konservativo. Progresivo den e konteksto aki ta nifi ká ku e partido kier kambio. Konservativonan, sin embargo, kier mantené e status quo. Soshalistanan ta asina konservativo awor, ku nan no kier niun kambio i asta ta sigui brasa un kadaver.