DE WET
Optelsom:
In Nederland kunnen sinds 2001 homo’s trouwen.
Bonaire, St. Eustatius en Saba worden openbaar lichaam van Nederland.
De Nederlandse wetten gaan gelden.
Dus:
Op de BES eilanden zal het homohuwe-lijk ingevoerd worden. Overigens, op basis van het huidige recht moet het homohuwelijk al erkend worden, aldus het Gemeenschappelijk Hof van Justitie van de Ned. Antillen en Aruba.
Het homohuwelijk is niet een apart soort huwelijk. Het is een verruiming van het gewone burgerlijke huwelijk. Het bestaande huwelijk is opengesteld voor mensen van hetzelfde geslacht. Dezelfde condities en rechtsgevolgen, met twee verschillen: de afstammingsregel; een kind van een van de twee kan niet een “afstammeling” worden van de homo-huwelijkspartner én het buitenland: in sommige delen van de wereld is het homohuwelijk niet rechtsgeldig en op de Internationale Huwelijksverklaring, dat je in moet vullen als je naar een buitenland verhuist, moet de naam van de man en de naam van de vrouw ingevuld worden. In zo’n internationaal document mag je natuurlijk niet iets dat voorgedrukt is doorhalen.
Als het gaat om de erkenning van de relatie is het handiger om als homopaar een geregistreerd partnerschap te regelen bij de burgerlijke stand. Landen die het homohuwelijk niet erkennen, erkennen meestal wel zo’n contract tussen twee mensen van hetzelfde geslacht.
Sommige mensen vinden het toch belangrijk om een burgerlijk huwelijk af te sluiten. En homo’s kunnen dat vanaf 2001 in Nederland doen. Nederland was daarmee het eerste land in de wereld die het huwelijk voor homo’s openstelde. Iets om trots op te zijn: Nederland bewijst daar weer eens mee dat ze gelijke behandeling van minderheden heel belangrijk vindt.
DE PRAKTIJK
Als je in een andere gemeente wil trouwen dan waar je woont (waar je dus ingeschreven staat), moet je dat aangeven bij de aangifte van je huwelijk.
Een gemeenteambtenaar mag een homohuwelijk weigeren af te sluiten, maar een gemeente moet de mogelijkheid bieden voor homo’s om te trouwen.
Als een kleine gemeente van Nederland geen gemeenteambtenaar heeft die een homohuwelijk wil afsluiten en een homopaar wil perse in die gemeente trouwen, dan wordt er een ambtenaar van een andere gemeente “geleend”.
Een gemeente mag zijn eigen beleid maken ten aanzien van het aanstellen van ambtenaren. Ze zijn niet verplicht ambtenaren aan te nemen die niet gewetensbezwaarde zijn.
Van de 433 gemeentes in Nederland zijn 232 die bij werving en selectie van ambtenaren de eis stellen dat nieuwe trouw-ambtenaren alle huwelijken sluiten. In 91 gemeenten wordt die eis niet gesteld. In 120 gemeenten is daar geen informatie over. (bron COC, 2007)
Het is mogelijk dat de BES eilanden in de toekomst één trouwambtenaar zonder gewetensbezwaar hebben die de eilanden afreist om homohuwelijken af te sluiten.
Stel dat Statia, Saba of Bonaire geen ambtenaren hebben die zonder gewetensbe-zwaar een homohuwelijk willen afsluiten. Dan zou er iedere keer dat er een homohuwelijk afgesloten wordt een ambtenaar vanuit Nederland ingevlogen moeten worden.
In Nederland wordt er gedacht om die gewetensbezwaarde ambtenaren toch wat meer “in te dammen”, want je kunt je voorstellen dat er allerlei handelingen zijn die een ambte-naar moet verrichten, waar hij bezwaren tegen zou hebben. Stel bijvoorbeeld dat een ambtenaar geen moslims zou willen trouwen, of dat een ambtenaar een vrouw geen hand zou willen geven.
HART ONDER DE RIEM
In een ontwikkeld land is er plaats voor gewetensbezwaar-den en ook plaats voor vrije meningsuiting. Je mag gerust zeggen dat je het niet echt een aantrekkelijk gezicht vindt als mannen elkaar zoenen. Je mag ook zeggen dat je homo’s een stelletje aanstellers vindt.
Maar je mag homo’s niet discrimineren. Je mag als je een nachtclub hebt bijvoorbeeld niet een homo de toegang weigeren. Je moet in gelijke gevallen iedereen, dus ook homo’s, gelijk behandelen. Artikel 1 van de Grondwet. Dus als een homo op een BES eiland wil trouwen, dan mogen we dat niet weigeren (redactie: dit is nog een open kwestie; het is wel waarschijnlijk dat uiteindelijk het homohuwelijk in de BES-eilanden zal moeten worden geaccepteerd).
Over het homohuwelijk zei Ank Bijleveld een keer op Sint Maarten dat we ons niet zo druk hoeven te maken omdat dat voorlopig niet aan de orde is. Dat is zwak. Het is wel aan de orde.
Ze had moeten zeggen dat we ons niet zo druk moeten maken omdat het homohuwelijk niet iets is dat de samenleving op zijn kop zet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat in Nederland in het jaar van invoering, 2001, er 2414 homohuwelijken waren; 2,9 procent van de gesloten huwelijken. In 2002 en 2003 lag dit percentage op 2,1 procent respectievelijk 1,9 procent. Ongeveer 1 op de 50 huwelijken is dus een homohuwelijk. Hoeveel mensen zullen er na de transitie op onze eilanden komen trouwen? Vijftig? Honderd? Tweehonderd? 2% daarvan is 1, 2 of 4 homohuwe-lijken. Gaat dat een lawaaierige homoscene opleveren? Nee. Zal het de lokale homo’s een hart onder de riem steken? Ja.