E FUTURU DI BIBIENDA



Barku di Tera
Imaginá bo ku bo por konstruí un kas na Boneiru ku semper ta dushi fresku paden (temperatura di èrko) sin paga koriente. Un kas ku alabes ta bunita diseñá. Un kas ku tin su rembak derá den tera pa tene e awa fresku semper, pero alabes un sistema solar pa keinta e awa un tiki ora ta ducha, òf usa awa den kushina. Lo bo no kier un kas asina?

Imaginá bo ku e kas aki ta diseñá di tal forma ku e ta usa i re-usa awa 3 biaha pa saka máksimo utilidat di awa di shelu (awaseru). Imaginá bo ku bo no tin meter di WEB mas, pasobra ni koriente bo mester, ni awa. Koriente bo ta haña di ‘panel solar’, mientras ku awa bo ta haña di Dios (awaseru). Kisas de bes en kuando durante periodo di sekura bo tin ku kumpra un tiki awa, pero normalmente bo no tin mester. Lo bo no kier un kas asina?

Kas trahá di tayer

Figurá bo ku e kas aki ta trahá di tayer, bòter di glas, bleki, trònkòn di palu kolektá for di nos kosta, plèstik i otro material ku normalmente ta bai Landfill pa susha nos isla. Figurá bo ku bo por traha e kas di bo soño ku e materialnan grátis aki, anto un kas ku ta mas duradero ku kas di blòki. E ta pruebá kaba ku e kasnan aki ta wanta hòrkan mas mihó ku kas normal. Nan ta asina sólido trahá ku nan ta keda para pa sentenares di aña, mas tantu ku kasnan normal.

Mike Reynolds a perfekshoná e kasnan aki durante un periodo di mas ku 35 aña. El a inventá, desaroyá i eksperimentá ku delaster un kos. El a eksperimentá ku forma tambe. Por ehèmpel, e promé dos apartamento trahá estilo di ‘Earthship’ (‘Barku di Tera’) na Boneiru tin un forma rondó ku un veranda rònt di dje.

Nos no ta eksagerá ora nos ta bisa ku e kasnan aki ta úniko. Mike Reynolds a duna humanidat un modelo pa futuru, es desir tur fasilidat moderno, pero sin daño na medio-ambiente. Esaki ta e futuru.


En bes di tira tayer na Landfill pa susha nos isla, por hasi bon uso di nan pa traha bunita kas kuné. E promé ‘Earthship’ na Antia a keda konstruí na Boneiru…

Kas ekológiko

E ‘Barkunan di Tera’ diseñá pa Mike Reynolds ta kasnan ekológiko. Nan ta tuma na serio ku humanidat mester siña biba den harmonia ku Naturalesa, sin destruí tur kos i ku e mínimo di daño na medio-ambiente.

No ta posibel pa keda sin hasi niun daño ètòl. Si bo kier traha un kas, bo mester rosa un pid’i tereno i kap algun palu ku ta krese kaminda bo kier traha bo kas. Tur esei ta daño na medio-ambiente inevitabel. Pero si bo tuma ekologia na serio, bo tin ku buska manera pa minimalisá e daño, no solamente promé i durante konstrukshon, pero vooral despues di konstrukshon. Ora e kas ta kla e mester ta trahá di tal forma ku e no ta sigui hasi daño. Mientrastantu bo por drecha e mínimo di daño ku bo mester a hasi durante konstrukshon, p.e. dor di planta i kuida palu den bo kurá, pa remplasá esnan ku bo mester a kap pa traha bo kas.


Un forma di pensa, un forma di ser

E lokual ku nos a kaba di skirbi ta mas ku un ‘kas bunita i duradero’. E ta un forma di pensa, un forma di ser. Algu ku hende na Boneiru ta komprendé fásilmente, dor ku Boneiru su Naturalesa i medio-ambiente ta relativamente puro ainda.

Nos tur sa ku tin hende na Boneiru (mayoria biaha Boneriano mes) ta susha nos mondinan sin rel, tirando tur sorto di sushi unda ku ta. Tòg nos ta kere ku e aktitut onverschil aki por wòrdu drechá ku debido atenshon di parti di gobièrnu, medionan di komunikashon i tur hende individual ku sa mihó. Tur e kampañanan pa ‘tene Boneiru limpi’ a duna resultado i lo sòru ku den futuru nos isla lo keda e tesoro k’e ta. No ta hasi mashá diferensia kuantu hende ta biba akinan, basta esnan presente sa, òf ta wòrdu eduká pa mantené nos medio-ambiente intakto. E kasnan di Mike Reynolds lo yuda hasi nos pueblo mas konsiente di esei.


A usa tayer, bòter di glas, bleki o otro material ku normalmente ta bai Landfill pa traha e bunita apartamentu aki. A limpia kosta di Boneiru un tiki tambe, rekohiendo trònkòn di palu pa usa komo pilar pa sostené dak di e ‘Barku di Tera’.

Involvimientu di gobièrnu

Den un demokrasia liber gobièrnu mester respetá libertat di hende. Pero gobièrnu por stimulá sí. Mirando ku e ‘Barkunan di Tera’ aki tin mashá hopi bentaha ekológiko riba kasnan normal, gobièrnu (òf Stinapa) por stimulá konstrukshon di e kasnan aki, por ehèmpel dor di duna supsidio pa kumpra ‘panelnan solar’, na kualkier persona ku kier konstruí un kas asina. Dunamentu di supsidio ta na su lugá, pa motibu ku mantenshon di medio-ambiente ta un asuntu ku ta regardá henter komunidat. Gobièrnu a bin wak e kasnan kaba i ta di spera ku nos sugerensia lo kai den bon tera.

Dependensia di petroleo


Manera ta konosí, mundu ta pasando dor di un krisis petrolero. Preis di gasolin ta subi diariamente. Pa suavisá e problema aki, nos tin ku kuminsá usa ménos petroleo. E kasnan di Mike Reynolds (‘Barkunan di Tera’) ta trahá di tal forma ku nan ta kompletamente independiente di petroleo. Ni pa produsí koriente, ni pa produsí awa. Pues, si gobièrnu ta stimulá konstrukshon di e tipo di kasnan aki, no solamente nos ta resiklá i re-usá material-nan di ‘waste’ (ku ta yuda tene nos isla limpi), pero alabes nos ta spar petroleo.