Betrekkelijke Cultuur



Ooit was het dagelijks brood de norm. Wit brood was luxe en bruin brood gewoon. Je ging ook iedere dag naar de bakker en oud brood was armoe. Pizza was exotisch en de microgolven moesten nog ontdekt worden. Dik werd je van het vet, de hongergassen of het bier. Niet van plezier.

Een fiets was een investering. Een besparing van tijd en kosten gedurende de week en een ontspanning in de vrije tijd. Eigenlijk zonde, want we genoten. Sommigen hadden eertijds eerder dan anderen een fiets en een paar hadden een auto, die de meesten nooit zouden bezitten, of nodig hebben.

Soms herinneren wij ons de goede oude tijd. Door de geur van spruitjes zeggen wij. Soms realiseren wij ons dat we eigenlijk steenkolenverbranding in een vochtige omgeving ruiken. Vergeten zijn bronchitis en rachitis. Onze jaardag getuigt geen dank meer. Ze is slechts de aanleiding voor een feest.

We associëren sensaties met ervaringen en voelen ons goed of slecht, al naar gelang onze waardering van de ervaring. Dus door onze kennis, neigingen en vooringenomenheden. We zijn geconditioneerd door de regel- en wetgeving of door straf en beloning. Wij zijn vrij, maar ons gedrag wordt beheerst.

Herinnering kunnen wij verdringen. Dan hebben we er geen last meer van. Wanneer dat niet lukt, voelen wij ons nostalgisch en soms beleven wij verdriet opnieuw. Soms heeft de herinnering een waarde, bepaald door onze beoordeling van de ervaring. Misschien wordt kennis ooit de norm.