WAT IS GELIJKHEID EIGENLIJK?



Gelijk in gelijke gevallen
Gelijkheid is wat de wet zegt dat het is, niet meer en niet minder. Het betekent niet iedereen precies gelijk. Het betekent niet één-op-één gelijke rechten in alle opzichten. Een mentaal gehandicapt kind heeft geen gelijk recht op een universitaire opleiding. Die heeft recht op een speciale behandeling. Dit is duidelijk.

De BES-eilanden (kortweg de ‘BES’, of ‘BES’) proberen dan ook niet het wiel nogmaals uit te vinden. De wet is de wet. Die is tot stand gekomen na veel strijd en veel studie. De basiswet van Nederland is de Grondwet. De Grondwet zal de nieuwe basiswet worden van BES. Dat is met Nederland zo overeengekomen in de Slotverklaring. Nogmaals art. 1 van de BES-Slotverklaring:

‘BES krijgen in de toekomst een staatsrechtelijke positie binnen het Nederlandse staatsbestel. Dit kan door de eilanden in te richten als openbaar lichaam in de zin van art. 134 van de Grondwet’.

Overtreding Grondwet?

Wellicht naïef, maar wij gaan ervan uit dat de overgrote meerderheid van de Tweede Kamer de Grondwet zal respecteren. Velen hebben ons gewaarschuwd om vooral niet te ‘schermen met art. 1 van de Grondwet’, het gelijkheidsartikel. ‘Dat zet kwaad bloed’, zeggen ze. ‘Nederland is het oude Nederland niet meer’.

Wij antwoorden deze angsthazen dat, integendeel, Nederland zichzelf aan het
terugvinden is. De politieke strubbelingen na de moord op Pim Fortuyn, de pro-blematiek rond religieus fundamentalisme en de afwijzing van de Europese Grondwet zijn (belangrijke) issues van de dag, maar zij ondermijnen niet Nederlands respect voor vrijheid, gelijkheid en democratie, de 3 grondslagen van de Grondwet. Wij schermen daarom met een gerust hart wel met art. 1 van de Grondwet, het gelijkheidsartikel.

Zelfs de in BES meest gevreesde ‘Partij voor de Vrijheid’ van Geert Wilders zal, als het erop aankomt, erkennen dat de Grondwet niet mag worden geschonden. Immers hun hele ‘Islamo-fascisme’ retoriek valt in duigen als zij de grondslag van de Nederlandse samenleving - de Grondwet - niet zouden respecteren.

PVV niet helemaal ongelijk

Voor outsiders is de situatie in Nederland misschien makkelijker te analyseren dan voor ‘pundits’ in Nederland zelf. Geert Wilders propageert helemaal geen discriminatie. Integendeel, hij heeft er bezwaar tegen wanneer immigranten discrimineren tegen Nederlanders. In eigen land nog wel! Er lopen inderdaad buitenlanders in Nederland rond, die een haat koesteren tegen Nederlanders, of zich superieur wanen. Het is niet meer dan recht dat men tegen deze mensen zegt: ‘Als je Nederland dan zo haat, wat doe je dan verdorie hier? Ga dan weg!’ Dit is de kern van Wilders’ bezwaar, niet mensenrechten en respect voor de Grondwet.

Nederland en Nederlanders mogen ver-wachten van migranten dat zij de Nederlandse wet en de Nederlandse cultuur zullen respecteren. Iedereen mag zijn eigen religie en mening hebben en die ook uiten, zolang maar wet en democratie worden gerespecteerd. Dit is de kern van Wilders’ betoog. En tot zover heeft hij ook gelijk.
Wilders
Niet tegen democratie ...

Maar juist dit betoog maakt dat ook de Partij voor de Vrijheid niet anders kan dan de democratie en de wet - zoals die luidt - respecteren. En dat zal ook gebeuren, omdat democratie uiteindelijk de hoeksteen is ook van de PVV. En democratie bestaat niet zonder Grondwet en gelijkheid.

Knuppel in het hoenderhok?

Come what may, wij gooien de knuppel dus maar in het hoenderhok. BES-bur-gers vragen om erkenning van gelijkheid van sociale en economische grondrechten in de nieuwe band met Nederland. Zij baseren hun verzoek op art. 1 van de Grondwet, alsmede Internationale Mensenrechtenverdragen, zoals het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens.

Of deze knuppel echt veel stof zal doen opwaaien, weten we niet. Het is immers raar dat over gelijkheid nog gediscussieerd moet worden. Het zal dus wel meevallen. Maar als hierover dan nog gediscussieerd moet worden, laat die discussie dan nu maar beginnen. BES hebben de kracht van wet, recht en democratie aan hun
zijde. Die zijn - tot nog toe - het sterkst, vooral ook in Nederland. En juist daarom ook willen BES deel van Nederland zijn!!

Maar wat is gelijkheid nu?

Terug naar de kernvraag: wat is ‘gelijkheid’? Art. 1 Grondwet zegt kortweg dat ‘allen die zich in Nederland bevinden in gelijke gevallen gelijk worden behandeld’.

Nu kan men nog zeggen dat zij die zich in BES bevinden, zich dus niet in Nederland bevinden en dus geen recht op bescher-ming van dit artikel hebben. Wij gaan deze spitsvondigheid voorbij, daar de BES als Nederlandse openbare lichamen (gebaseerd op art. 134 van de Grondwet) uiteraard de bescherming van de Grondwet zullen genieten. Dat zit hem niet in het woordje ‘Nederland’, maar in het feit dat zij grondwettelijk ingerichte Nederlandse
‘openbare lichamen’ zullen worden, zoveel mogelijk volgens de lijnen van de Nederlandse Gemeentewet. Ook dit laatste (aansluiting bij de Gemeentewet) is in de BES-Slotverklaring overeengekomen.

Dus wat is gelijkheid nu?

Gelijkheid is gelijke behandeling in ge-lijke gevallen. En in ongelijke gevallen ongelijke behandeling naar de mate van het verschil.

Wanneer men dit voor het eerst leest of hoort, snapt men er niets van. Het lijkt op ‘doublespeak’. Het lijkt erop alsof gelijkheid dus helemaal niets betekent. Immers, gevallen zijn toch nooit precies gelijk?

Inderdaad, gevallen zijn nooit precies gelijk, maar zij zijn vaak wel voldoende gelijk om ze in de praktijk als gelijk te beschouwen. Kinderen voelen dit van jongs af aan al heel goed aan: ‘Waarom hij wel en ik niet?’ ligt in hun mond bestorven wanneer ze denken dat er iemand wordt voorgetrokken. En niet zelden hebben ze dan nog gelijk (!) ook.

De bedoeling van gelijkheid is dus om niemand voor te trekken. Maar als er echt verschillen zijn, dan moeten de verschillende gevallen ook verschillend behandeld worden. Het ene kind gaat naar de universiteit, het andere naar een speciale school voor geestelijk gehandicapten. De verschillende behandeling wordt gerecht-vaardigd door de aard van het verschil. BES zijn niet gelijk aan Nederlandse gemeenten

De realiteit is dat Nederlandse gemeenten en BES inderdaad niet gelijk zijn en ook na integratie in Nederland nooit gelijk zullen worden. Een bijzondere behande-ling van BES is daarom gerechtvaardigd.

Denk nu niet dat BES geestelijk gehandicapt zijn! We weten echt wel waar Abraham de mosterd haalt. BES zijn verschillend, omdat zij, ten eerste, in een heel ander continent liggen dan Nederland, omringd door landen en eilanden waar een totaal verschillende cultuur heerst dan in Nederland. Het feit dat u een 4-talige krant voor u heeft, zegt al wel iets.

De EU heeft hiervoor reeds regels bedacht toen men voor de ‘ultraperifere gebieden’, de zgn. UPG’s, in het verdrag bepalingen moest opnemen. Dit heeft geresulteerd in art. 299 EG-verdrag. De rechtvaardigingsgronden voor afwijking-en (ongelijke behandeling in het voordeel van UPG’s) staan daarin opgesomd. Zij luiden: ‘grote afstand, insulaire karakter, kleine oppervlakte, moeilijk reliëf en klimaat. en economische afhankelijkheid van enkele producten’.

Men ziet in één oogopslag dat de sociale en economische ontwikkeling van BES inderdaad door deze factoren wordt bemoeilijkt, reden waarom bijzondere behandeling van BES gerechtvaardigd is. U ziet, BES proberen het wiel niet nogmaals uit te vinden. Wij bouwen voort op hetgeen anderen (Nederland en de EU) reeds hebben ontwikkeld.

De BES-Slotververklaring houdt dan ook expliciet rekening met de mogelijkheid tot afwijking. Art. 2 bepaalt: ‘De wette-lijke bepalingen inzake Nederlandse gemeenten zullen van overeenkomstige toepassing zijn met inachtneming van de bij of krachtens wet op te nemen bijzondere bealingen’. Over de ‘bijzondere bepalingen’ wordt op dit moment overleg gepleegd tussen BES en Nederland.

Samenvattend: BES-burgers hebben recht op gelijke behandeling als burgers van Nederlandse gemeenten, met die verschillen die naar objectieve criteria rechtvaardigbaar zijn.