Gobernashon no ta un poder riba sosiedat, pero un órgano di sosiedat.
Ora nos pone esaki huntu ku:
e deseo di pueblonan di e 5 teritorionan Antiano, di:
- ke keda hulandes;
- ke relashonnan mas direkto ku Hulanda,
- sin un intervenshon federal di un gobièrnu Antiano.
(Un deseo ku a ser ekspresá den 2 referèndem rekonosé pa tur partner den Reino) i ku ya pa Reino, tur Hulandes (kontinental òf Karibense) tin entre otro e mesun pasport; ta difísil di komprondé pakiko sierto representantenan di Hulanda ta hasi difísil pa rekonosé ku tur Hulandes (inkluso e poblashon di e 6 eks-kolonianan: Aruba, Boneiru, Kòrsou, Saba, Statia i St. Maarten), tin e mesun derechonan básiko ku Hulandesnan bibá na Hulanda. E insistensia pa pasa e Lei VIA ta bolbe mustra e tèrkedat aki.
Tin otro solushon
“Er zijn vele wegen naar Rome”, pa “tackle” risico jongeren.
Instituyendo un lei di índole étniko-diskriminatorio sigur no ta e manera pa solushoná e problema aki ku sosiedatnan di ámbos banda di Atlántiko tin un anhelo ferviente di kontené i solushoná.
Artikulo 1 di Konstitushon Hulandes (= Grondwet) ta bisa: ‘Tur ku ta den Hulanda (...in Nederland bevinden…), lo ser tratá meskos den sirkunstan-sianan igual. Diskriminashon a base di rasa, konvikshon religioso, afinashon polítiko, sekso òf kualke otro base no ta permití’.
E importansia ku Hulanda ta duna na no-diskriminá ta ser aksentuá den e echo ku esnan ku a traha e lei fundamental aki (esta Grondwet Hulandes) a disidí di habri (!) e konstitushon ku un artíkulo netamente kontra diskriminashon. Artíkulo un (1) di Konstitushon Hulandes (= Grondwet) ta indiká ku tur hende na Hulanda ta meskos i ku p’esei diskriminashon ta prohibí.
Aplikashon den henter Reino
Islanan Hulandes den Karibe i artíkulo 1 di Grondwet Sigur pa e islanan BES i tambe pa e 2 islanan ku ta buska un tipo di “status aparte” den Reino,ta hopi importante ku Hulanda ta rekonosé ku artíkulo un (1) di Konstitushon Hulandes ta konta pa e islanan sin reserva algun.
E rekonosementu di artíkulo un (1) pa e islanan Hulandes den Karibe ta forma e base pa, netamente por kai bèk riba dje, si bin resultá ku un Lei anti-diskriminatorio ta demasiado rígido, ku por ehèmpel e islanan por kai manera Hulandesnan ta bisa “tussen wal en schip” i e islanan chikí por ser perhudiká pa un lei ku pa mayoria di Hulandes ta bon, pero pa e poblashon di e islanan den Karibe por tin efektonan no deseá pa motibu di e situashon spesífiko di un òf tur e islanan hulandes den Karibe, míles di kilometer for di e otro 16.5 mion Hulandesnan na Europa.
Lei Hulandes na diferente kaminda ta hasi diferensia den tipo di diskriminashon. Lei konosé diferensiashon (diskriminashon) direkto i diferensiashon indirekto.
Si un instituto òf hende ta diskriminá/diferenshá a base di e formanan menshoná eksplísitamente den Grondwet, esaki ta prohibí sin mas, eksepto si den un lei “spesífikamente” ta hasi un eksepshon. E tipo di diskriminashon aki ta ser yamá diferensiashon direkto (‘direct onderscheid’).
Vice-Premier André Rouvoet: VerwijsIndex voor Risicojongeren.
Diferensiashon indirekto
E otro tipo di diferensiashon ta indirekto. Riba primera bista e tipo di diskriminashon aki no ta opvio, pero un grupo òf persona por ser perhudiká. Si tin un hustifikashon ophetivo ku ta duna un pakiko di hopi peso, ta posibel ku por permití diferensha.
E rekonosementu básiko, na promé lugá, di no-diskriminashon ora e 3 islanan bira parti integral di Hulanda i e 3 otro islanan ku sierto variantenan di un “Status Aparte” den Reino”, ta esensial.
Pero, na e otro un banda mester rekonosé ku bou di sirkunstansianan spesífiko mester por permití, diferensianan, pasombra sirkunstansianan den e teritorio Hulandes-Karibense en komparashon ku sirkunstansianan na Hulanda Kontinental por pone ku “gelijke monikken, gelijke kappen” por ta devastador pa e islanan chikí, òf asta por ta inhustu pa ku Hulandesnan na Hulanda.
Deskriminashon den prák-tika i ki ora por diferensiá Den práktika lei kontra deskriminashon tantu “direkto” komo “indirekto” ta ser uzá hopi den relashonnan laboral i di profeshon. Manera kos ta pinta e leinan ku ta trata diskriminashon indirekto, sigur ta bai haña un dimenshon nobo ora e islanan BES integrá ku Hulanda.
Den e situashon nobo despues di Dezèmber 2008 mester semper rekonosé, sin reserva, ku “outright”, promé semper ta konta: Artíkulo un (1) di Konstitushon Hulandes tantu pa e islanan BES komo pa Hulanda i despues ta bai papia unda e rekonosementu ‘één òp één’ aki por perhudiká e islanan karibense (òf Hulanda) desproporshonalmente i via di diferensiashon indirekto suavisá òf eliminá efektonan negativo di sierto sirkunstansianan spesífiko kaminda e punto di prinsipio di “gelijke monnikken, gelijke kappen’ por hinka e islanan den desbentaha desproporshonalmente grandi pa e islanan chikí, òf ku no ta hustifikabel pa ku ‘gemeentenan’ Hulandes.
MODUS VIVENDI
Den e aspekto di buska un “modus vivendi” entre diferenshashon entre Hulandesnan den Reino, ku bo no por evitá i leinan anti-diskriminatorio den Reino, e “Islanan BES” ta kanando dilanti i a bin ta kue e kachu di diskriminashon entre partnernan den Reino tene duru, i poné “point blank” den bista di tur hende, tur dia un tiki mas skèrpi.
Den Reino mester definí e kos aki mas transparente posibel teniendo kuenta ku normanan moderno di awendia pa loke ta relashonnan entre hende ku hende, sigur entre nos tur (16 mion alma) ku ta Hulandes.
Den e konteksto aki e Lei VIA no ta un solushon, sin diskriminá entre Hulandesnan den Reino pero e Lei VIR (VerwijsIndex voor Risicojongeren) si ta un solushon pa trata di buska un salida pa e Hóbennan problemátiko na Hulanda i na kualke di e otro 6 teritorionan Hulandes den Reino.
Den kombersashonnan entre islanan MAC (Sxm, Aua i Cur) i Hulanda, ainda e punto aki no a subi mesa na un manera prominente, pasobra e islanan a bin ta pone otro prioridatnan den e deliberashonnan pa yega na inter-relashonnan mas práktiko i harmonioso den Reino.. Pero tempran òf lat e punto di diskriminashon entre siudadanonan Hulandes riba e diferente teritorionan aki tambe lo subi mesa den e deliberashonnan entre Hulanda i islanan MAC pa yega na relashonnan estatal nobo. Tin tur indikashon ku mobilidat di siudadanonan den Reino entre e diferente teritorionan den Reino lo bira kada bes mas grandi.
Pa mas informashon riba e topiko aki subi Website: www.arcocarib.com i bai back issues Kòrsou ARCO 16 i tambe
http://antilliaans.caribiana.nl/articlesbytag?tag=VIA
http://antilliaans.caribiana.nl/articlesbytag?tag=VIR
http://antilliaans.caribiana.nl/articlesbytag?tag=risicojongeren
MAS BACKGROUND:
VerwijsIndex voor Risicojongeren
Minister André Rouvoet van Jeugd en Gezin en een aantal Nederlandse gemeenten hebben 17 oktober de Landelijke Verwijsindex Risicojongeren (VIR) ondertekend. Daarmee is de verwijsindex officieel in werking getreden. In de index worden jongeren geregistreerd die regelmatig in de problemen komen.
De VIR is iets anders dan de VIA, de Verwijsindex Antilliaanse Jongeren. Daarvan heeft de rechter eerder bepaald dat die discriminerend is, na bezwaren van de belangenorganisatie OCAN wegens de registratie op basis van afkomst. Minister Ella Vogelaar van Integratie heeft overigens beroep aangetekend tegen de beslissing van de rechter.
De gemeente Almere is een van de steden die de VIR heeft ondertekend. Wethouder Haanstra van Jeugd zegt dat de verwijsindex nuttig is om snel te kunnen handelen als een jongere bij meerdere instanties bekend is: “Ook als gezinnen verhuizen wordt er in de nieuwe gemeente snel gezien dat er al instanties bezig zijn geweest met zo’n kind”.
Almere had al een eigen index, maar deelt die informatie nu met andere gemeenten, zodat ‘de mazen in het net kleiner’ worden. Registratie van de etniciteit zit niet in de VIR, maar Almere was daar onder voorwaarden wel voorstander van. “Wij wilden een bepaalde doelgroep, die heel erg mobiel is, in de gaten kunnen houden.”
Haanstra denkt dat de VIA overbodig is als de VIR eenmaal een landelijke dekking heeft. Nu hebben nog maar drie gemeenten de verwijsindex ondertekend. “Als dit landelijk werkt, zou dit ook Antilliaanse jongeren moeten kunnen signaleren”. Het beroep van minister Vogelaar tegen de afwijzing van de VIA begrijpt de wethouder wel, omdat het nog even kan duren voor die kan opgaan in de VIR.