Relashonnan moderno den Reino Un di interes mutuo



Preguntanan ku bo ta tende hopi na Kòrsou
Tin hopi kos ku nos polítikonan mes a hasi i ta hasiendo malu…....Pakiko ta tirando tur falta riba Hulanda?

Puntra, mi ta puntra mi mes, si Hulanda lo bai kumpli ku e islanan manera nan a bisa…... ya ku ta konosí ku nan no ta kumpli tur ora (manera tempu Sürnam a bira independiente). Òf ta ora ta kumbiní nan so nan ta hasi’e?

Ta kuantu plaka Hulanda a manda anto… i pakiko nan no a kontrolá kon a
gast’é?

Ta bèrdat ku Sèn di Hulanda ta bai prinsipalmente pa terenonan ku ta kumbiní nan i “Mantenshon di Órden Públiko”?

Te asina leu ku mi sa, Hulan-da no tin niun otro plaka tur aña riba su presupuesto ku ta destiná pa Antia ku no ta e plakanan ku ta bai pa e terenonan ei… i ku nan mes ta atendé kuné. Please aklará e kos aki p’ami.

Plaka pa desaroyo ku paisnan riku ta manda pa yuda otro paisnan, mayoria parti dje sèn ta bira bai bèk den nan mes saku! Ta e paisnan riku mes ta hasi negoshi ku e plaka ei!!!....esei ta un hecho??

E situashon finansiero di Antia último 10-15 aña a bin ta empeorá masha hopi mes. Pero no ta Hulanda mes ta esun ku a “nèk” sektor di Off-shore na Antia, tanten nan offshore sí ta sigui krese?

Un kontesta parsial Relashon

Relashon moderno entre Hulanda i sobrá di mundu no mester ser mirá mas komo un di tuma so, pero un di interes mutuo. Komo èks-kolonia nos no por keda mira demasiado den nos “spil di patras”. Den e último 54 aña di Statüt nos a hasi esaki bastante kaba. E periodo ei ta yegando un siere drentando despues di 2 referendum den Antia, relashonnan nobo entre e 7 partnernan den Reino.

Ta un kos nos por influenshá, i bastante limitá, esei ta nos futuro. E otro islanan a komprondé esei kaba i a asta eliminá e èkstra stap di un referendum i ta kla pa kuminsá remodelá e kas grandi ku yama Statüt i nan leinan orgániko.

Ta parse ku un kantidat basta grandi di yu Kòrsou te ainda ta mirando un relashon nobo ku Hulanda via di un brel di pasado. Minister di finansa di Hulanda ZALM a tene un spich elokuente di kon e ta mira e relashonnan di Hulanda (un pais chikí den sierto aspekto i grandi den otro) den Union Europeo. E spich por ser lesá kompleto na e Website ARCOCARIB.COM den e knowledge center (http://www.arcocarib.com/knowledgecenter/files/ZALM_OVER_SUOERNATIONAALBESTUUR.pdf) .

Sinseramente mi ta kere ku den Reino, nos tur 7 partner, tambe mester kuminsá mira nos ko-eksistensia dor di un tipo di brel nobo asina.Ban investigá e historia di Reino Hulandes i asina trata di mustra ku e manera ku ex- Minister Zalm ta visualisá e relashon di Reino den Union Europeo, nos tambe tin di mira e relashonnan, riba un eskala mas chikí den un Reino Hulandes, modernisá pa 2010 bai den Futuro.

Akshonista silensioso

Un faktor di suma importansia den loke ta Reino Hulandes, último 55 aña ta: ku Hulanda, ora Statüt a kuminsá funshoná, a fungi komo un tipo di “Akshonista Silensioso” un “Stille Vennoot” den Reino. Pues, komosifuera un akshonista ku ta invertí plaka den un negoshi, pero ta laga e maneho diario den man di e “eksperto” kual tabata e Gobièrnu Antiano i di Kòrsou.

Pues “en general” Hulanda komo un di e partnernan den Statüt, den kestion di sèn no a hasi muchu buya den Reino, ya ku e tabata tin konfiansa den e gobièrnunan ora el a manda sèn pa Antia.

Pero entre 1983 pa 1998 kos a dòl prinsipalmente na Kòrsou. Mester a pidi ayudo di Reino. Den 1999-2000 e ayudo for di Hulanda tabata asina intenso ku den 24 luna Hulanda a yuda Antia ku alrededor di 600 mion florin.

Ku ta un averahe di un tiki ménos ku un mion florin pa dia pa 24 luna largu. Den e temporada ei na Antia kosnan tabata asina tristu finansieramente ku Hulanda mester a yuda paga kosnan básiko di gobièrnu manera Kuentanan di Botika, pa asina pashèntnan PP, por a sigui haña remedi. Prima di penshun di Ámtenar pa asina garantisá e penshonado un entrada den futuro.

Pues Hulanda a zeta (pòmp sèn den) e ekonomia i skapa nos florin pa e no kai den otro, esaki ku serka di 1 mion pa dia pa 24 luna.
Esaki ta un di e tantísimo pruebanan “KLA i RASPÁ” ku e Reino moderno por funshoná na benefisio di tur partner.


E regionnan ta yuda otro ora kos ta malu, ya pa 370 aña. Relashonnan entre e partnernan den Reino a demostrá ku nan ta duradero, i konfiabel (ni maske tin biaha sa tin diskushonnan fuerte entre e rumannan den ki forma mester yuda otro).

Atrobe, den oranan di angustia grandi (i tambe den tempu di bonansa) partnernan a yuda otro. Naturalmente tur akshon di pasado bo mester mira nan den e konteksto di e tempu ku el a sosodé.

Ta parse nos irealístiko di mira pasado ku un brel di “norma, balor i sirkunstansianan” di awendia.

Ban mira evenementunan
ku a destaká último 370 aña:

  1. Den ‘Gouden Eeuw’, ta salu di saliñanan di Boneiru, Kòrsou i St. Maarten tabata suministrá e barkunan di Guera i Merkantil pa preservá kuminda na bordo;
  2. Den segunda Guera Mundial e rafinaderianan huntu ku e trahadónan di Aruba i Kòrsou a yuda Hulanda i mundu liber ku gasoil i gasolin pa gana IIda Guera Mundial, añanan 40;
  3. Den añanan 1953/4, apénas 10 aña despues di 2da Guera Mundial, ora Dijknan a kibra i tabata tin “Watersnood” na Hulanda ku 1800 morto, nos a yuda Hulanda;
  4. Krísis finansiero na Antia den añanan 70-80 ku Minister Tromp na mando i tambe den aña 1983 pa 86 ku krísis di Bolivar i baida di Shell i Lago, Hulanda a “spring bij”, ku sèn pa fria e doló.
  5. Despues ku Orkan Luis na St.Maarten, tur partner a yuda St. Maarten ku e granito ku nan tabata por,
  6. Por último, 9 aña pasá (den un lapso di 24 luna) Hulanda a yuda ku 600 mion. Pagando Botikanan, APNA, warda kosta etc. etc. E lista ta basta largu.
  7. Nos tin basta aña ku nos no ta pagando ni interes ni kapital bèk riba e debe ku nos tin ku Hulanda. Bo por imaginá bo ku ta un Banko nos tabata debe kiko lo a pasa!!!
  8. I aworakí den e pakete ku nos ta bai vota riba dje 15 di mei awor, un parti grandi di e debe nashonal di Antia di mas ku 5 mil miyon florin lo ser tumá over pa Hulanda. Un debe ku ta mes grandi ku tur loke ta ser produsí den un aña kompleto na Antia (si no tene kuenta ku e produkshon di PDVSA na Kòrsou)!!!!

Ami ta bisa ban pèrmití emoshonalidat solamente kaminda esaki ta nesesario i tin un efekto positivo. Ban hala mara (e 6 islanan i Hulanda) i laga prosperidat bria tur kaminda den Reino mes hopi.

Facts of life
­­Tur “facts of life” ta mustra ku e relashonnan den Reino a proba atraves di sentenáres di aña di tabata, por averahe di progreso konstante. Pues pa nos ta mas kla ku di dia ku e 7 partnernan mester keda ku nanishi pa otro! Te ku awe Reino Hulandes ta un poder ekonómiko grandi na mundu ku un ranking di alrededor di number 15 di mundu!!!

Aworakí tur partner a hinka un pakete di ahuste estatal den otro ku ta enserá ku ta bai yuda Kòrsou for di e perkansa finansiero ku e ta den pa asina drecha e “startpositie” di Kòrsou i di e otro islanan di Antia, kaminda Kòrsou ta bai drenta su statùs nobo ku mas outonomia.

Naturalmente Kòrsou lo mester ke aseptá yudansa tambe! Esei ta entre otro votando pro e pakete ku nos mester bai vota riba dje 15 di Mei awor. Asina nos tur huntu (komo Reino) ta sòru pa keda okupá un lugá digno den mundu. E fórmula di progreso ei a proba di ta traha, ya pa mas ku 370 AÑA. Atrobe te ku dia di awe Reino ta un di e 15 paisnan mas próspero na mundu!! Ban pone e parti ku yama Kòrsou bèk “on track” ku sobrá di Reino. Despues di un relashon di mas ku 370 aña esaki mester ta posibel, basta nos stòp di pulushá ku otro.

Outónomo den Reino
Ban pa un Outónomo den Reino ku sinkronisashon den Reino kaminda esaki ta efektivo. Pues ku tiki bareranan entre e partnernan den Reino i hopi konkordansia den Leinan i Institushonnan di vital importansia (pues eliminá mayoria di reglanan ku ta trese divishon i trahamentu di kouchinan hurídiko den Reino). Esaki lo aselerá tantu e kambio di warda den e sistema polítiko interno, komo entre e partnernan den Reino, pa asina e demokrasia por traha di un sistema balansá bèk. Serka nos tambe na Kòrsou, meskos ku e ta trahando den sobrá di Reino.

Un Reino ku atraves di siglonan a bin di ta proba di ta un di e 15 “powerhouse-nan” di mundu!!!! Hasta un tempu é pais mas poderoso na Mundu!!!