DE BANK OF CANADA EN RENTE-VRIJ LENEN



Zesentwintigste Open Brief aan de Zittende Magistratuur

U HERINNERT zich de ‘Beerput’ van Boeli van Leeuwen nog? Zie onze Open Brief nr. 20.
U vindt die hier: www.arcocarib.com

Die Beerput is de Maatschappij. U zegt dat die ZO slecht nu ook weer niet is? Nou ja, we leven nog. U heeft dus gelijk. Maar anderzijds zult u moeten erkennen dat gedurende de recente Amerikaanse verkiezingen de corruptie door Wikileaks haarzuiver in beeld is gebracht. En dat Trump of Hillary een keuze was tussen twee kwaden. Lijkt toch wel op een beerput, hoor!

Maar goed, wat heeft de rechterlijke macht daar nou mee te maken? Dat is toch geen Reinigingsdienst? U heeft weer gelijk. Rechters zuigen geen beerputten leeg. Maar zij kunnen wel ‘leiden uit’, d.w.z. doen wat de etymologische betekenis van ‘educatie’ inhoudt, namelijk kinderen uit hun jeugd leiden naar volwassenheid. Zo kunnen rechters de maatschappij uit politieke en financiële corruptie leiden naar Recht en stabiliteit. In feite dit is hun hoofdtaak.

Het is juist dat vele mensen, vooral rechters en politici, het er helemaal niet mee eens zijn dat dit hun hoofdtaak is, maar dat komt omdat er nog niet genoeg over is nagedacht.

IN DEZE BRIEF een prachtig voorbeeld van HOE de rechterlijke macht deze taak kan uitvoeren. De Canadese advocaat Rocco Galati heeft namens een belangenorganisatie een rechtszaak aangespannen tegen de ‘Bank of Canada’. Hij vordert dat het Gerecht zal bepalen dat deze Centrale Bank van Canada rente-VRIJ geld moet mogen lenen aan overheden. Gemeentelijke, provinciale of centrale overheden hoeven dan dus geen rente te betalen.

Logisch, zou men zeggen. De Bank is immers eigendom van de Canadese Staat. Waarom zou de Staat dan rente aan zichzelf moeten betalen? Toch schijnt zulke logica heel moeilijk voor de Canadese overheid. Die betaalt namelijk sinds 1974 veel liever rente aan particuliere banken dan om renteloos geld te lenen van hun eigen bank. Maakt toch niks uit, denkt de overheid, want die rente wordt gewoon afgewenteld op de belastingbetaler.

De Staat merkt er dus niets van! En de particuliere banken varen er wel bij. En zitten daar niet belangrijke politieke vrienden? Hoeveel is één plus één ook alweer?

En zo is het dat de Canadese belastingbetaler miljoenen dollars aan rente moet ophoesten, ook voor de financiering van grote projecten die speciaal opgezet worden om de economie te stimuleren in tijden van economische crisis. Dit terwijl de Bank of Canada tijdens de Grote Depressie specifiek was opgericht om zulke projecten renteloos te financieren ten einde de economie uit het slop te trekken. Maar in 1974 werd dit stopgezet. Waarom is niet duidelijk.

Wat is dit toch voor ‘shit’!? Ziet u de link met de Beerput intussen?

WAAROM MOET de Canadese overheid particuliere banken subsidiëren met rente, terwijl men renteloos kan lenen van de Bank of Canada? En waarom kan de Centrale Bank van welk land dan ook niet gewoon renteloos geld uitlenen aan de overheid voor de financiering van grote projecten die op den duur zichzelf terugverdienen? Men investeert er $1 biljoen in, creëert allerlei banen voor duizenden mensen en na 50 jaar levert het $5 biljoen op?

Denk eens aan de inpoldering van de Zuiderzee. Uiteindelijk hebben honderden boeren er lucratieve boerderijen kunnen exploiteren. Er zijn nu ook allerlei andere bedrijven gevestigd. Wij beschikken niet over cijfers, maar als het uitgerekend wordt, zal men zien dat de investering inmiddels vele keren is terugbetaald. Het illustreert tevens dat niet de overheid de uiteindelijke exploitatie ter hand moet nemen (geen socialisme dus!), maar particulieren.

DIT PRINCIPE zou ook op Bonaire kunnen worden toegepast. Aan de Zuidkant zou in samenwerking met de havens van Rotterdam en Curaçao een echte containerhaven kunnen worden gegraven met een groot industrieel terrein eromheen. Met Nederland en Europa kan worden afgesproken dat er op import uit Bonaire in Nederland geen invoerrechten betaald hoeft te worden. Bonaire is thans immers integraal deel van Nederland.

Zo’n faciliteit maakt het uiterst aantrekkelijk voor Zuid-Amerikaanse productiebedrijven om op Bonaire te fabriceren of assembleren. Met een renteloze financiering van bijvoorbeeld De Nederlandse Bank (DNB) verdient deze investering zich in 25 jaar meer dan tienmaal terug.

Maar we kunnen natuurlijk ook niks blijven doen en klagen. Ook altijd leuk!

HET KORT BESCHREVEN project is in wezen niets nieuws. Het is gebaseerd op de economische theorie van John Maynard Keynes. Vele landen, inclusief Nederland en de USA, hebben deze theorie in de jaren ’30 van de vorige eeuw toegepast om de Grote Depressie het hoofd te bieden. En met succes. De Bank of Canada werd dan ook in 1934 opgericht en had hetzelfde doel. Ook daar succes. Tot 1974 dus.

Zoals altijd, reageerde de overheid in de jaren ‘30 te laat. Het volk was arm en ontevreden en de Tweede Wereldoorlog kon mede daarom niet voorkomen worden.

EEN OPMERKING nog over hoe de Bank of Canada destijds functioneerde. Vele mensen denken dat de Bank zelf geld moest lenen op de kapitaalmarkt om daarmee de anti-depressie projecten te financieren. Zo kan het ook, maar dit is in feite helemaal niet nodig.

Een Centrale Bank kan namelijk geld creëren dat er nog niet is (‘out of thin air’). Het klinkt raar, maar het is zo. Vergelijk dit maar met het kopen op krediet. Je hebt de auto al, maar je moet nog wel werken en hem afbetalen. Zo kan een Centrale Bank op voorhand geld laten circuleren, maar de schuld moet later nog wel worden afbetaald.

Bedenk dit. In tijden van economische crisis kan de overheid bezuinigen of investeren, of een combinatie van beide. Maar geld weghalen bij de grote massa van mensen met lage inkomens is economisch behoorlijk dom. Zij zullen namelijk minder gaan consumeren waardoor de crisis alleen maar verergert. Als men het echter weghaalt bij mensen met hoge inkomens, daalt de consumptie niet. Zij maakten hun hoge inkomen immers toch al nooit op.

WEL NIEUW is het als we de eigendom van het Bonaireaanse project dan in handen leggen van het volk. Dus NIET in handen van de overheid (zoals in het socialisme), ook niet in handen van een kleine economisch machtige elite (zoals in het kapitalisme), maar in handen van het volk zelf. Hoe? Door het project te laten exploiteren door een naamloze vennootschap waarin alle ingezetenen van Bonaire van rechtswege één niet-overdraagbaar aandeel bezitten.

Twee keer per jaar wordt er dividend uitbetaald aan alle ingezetenen. Aardig hè?

Dit is onze BOM, namelijk de ‘Bonaireaanse Ontwikkeling Maatschappij’. Dit zijn het soort bommen dat de wereld op dit moment hard nodig heeft. Geen massa-vernietigingswapens dus, maar massa-constructiewapens.

Wij durven te zeggen dat dit ‘zedelijk denken’ is. Maar we kunnen natuurlijk ook niks blijven doen en klagen. Ook altijd leuk!

TERUG naar de rechterlijke macht. Ziet u hoe Rocco Galati in deze Canadese zaak de bal naar u toeschuift? Zijn suggestie om terug te keren naar Keynes is toch voorzeker beter dan dat de overheid geld blijft lenen van particuliere banken tegen hoge rente om er de nieuwste wapens mee te kopen voor allerlei oorlogen waarvan niet duidelijk is waarom we ze voeren?

Maar u kunt natuurlijk ook niks blijven doen en klagen dat de andere twee machten er een potje van maken. Dat klopt. Dat doen ze ook. Maar belangrijker is de vraag: Wat doet u daaraan? Dit is een tijd voor diepe reflectie en transformatie. Wat vroeger ondenkbaar was, wordt nu noodzaak. Wij hopen het in ieder geval bespreekbaar te hebben gemaakt …

Wij houden u op de hoogte van welke keuze uw Canadese collega’s gaan maken. Een interview met Rocco Galati over deze zaak vindt men hier: https://www.youtube.com/watch?v=LJBvwm9dGXY

Bonaire, 8 januari 2017
Voor Golden Meand Society (GMS)
Michiel Bijkerk